bg_image
przycinanie jabłoni

Jabłoń to bez wątpienia najczęściej sadzone drzewo owocowe w polskich ogrodach. Wczesną wiosną zachwyca delikatnym kwitnieniem, latem i jesienią obdarza smacznymi owocami, a zimą – dzięki zgrabnej koronie – zdobi ogród nawet bez liści. Aby jednak jabłoń była zdrowa, obficie owocowała i zachowała regularny pokrój przez wiele lat, wymaga systematycznego cięcia.

Prawidłowe przycinanie jabłoni to jeden z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych – nie tylko wpływa na kondycję drzewa, ale także poprawia jakość owoców i ogranicza ryzyko chorób. Co ważne, różne typy cięcia wykonujemy w różnych terminach i z różnych powodów: inne zasady obowiązują dla młodych drzewek, a inne dla starszych, zaniedbanych okazów.

W tym poradniku wyjaśniamy, kiedy najlepiej przycinać jabłonie, jak przeprowadzić cięcie krok po kroku oraz na co zwrócić uwagę, by cieszyć się pięknym, zdrowym drzewem i dorodnymi jabłkami każdego roku.

Kiedy przycinać jabłonie? Terminy cięcia 

Najważniejszym terminem cięcia jabłoni jest późna zima lub wczesna wiosna, czyli okres od połowy lutego do końca marca, w zależności od warunków pogodowych. To wtedy drzewa są jeszcze w stanie spoczynku, ale nie zagrażają im już silne mrozy. Cięcie wykonane w tym czasie pozwala na kształtowanie korony, pobudza drzewo do wzrostu i zapewnia lepsze owocowanie w sezonie.

Wczesnowiosenne cięcie stosuje się zarówno u młodych drzewek (cięcie formujące), jak i u starszych (cięcie prześwietlające lub odmładzające). Jest to najbezpieczniejszy moment na wykonanie większości prac przy jabłoniach. Drzewo łatwiej znosi rany po cięciu, szybciej się regeneruje, a cięcie można dobrze zaplanować – widać wtedy dokładnie układ gałęzi i uszkodzenia po zimie.

Oprócz cięcia wiosennego, niektórzy ogrodnicy wykonują także letnie cięcie uzupełniające, najczęściej w lipcu lub sierpniu. Ma ono na celu usunięcie nadmiernie zagęszczających koronę pędów tegorocznych (tzw. wilków) oraz poprawę dostępu światła do dojrzewających owoców. Letnie cięcie ogranicza siłę wzrostu drzewa i pozwala zachować równowagę między wzrostem a plonowaniem.

Unikaj cięcia jesienią i zimą – rany goją się wtedy wolno, a drzewo staje się bardziej podatne na choroby i przemarzanie. Wyjątkiem może być jedynie usuwanie uszkodzonych gałęzi po wichurach lub przycinanie drzewek karłowych w tunelach czy oranżeriach.

Jak przycinać młode jabłonie? Cięcie formujące

Cięcie formujące to kluczowy etap w życiu każdej jabłoni – wykonywane w pierwszych latach po posadzeniu decyduje o przyszłym kształcie korony, sile wzrostu i łatwości pielęgnacji drzewa. Głównym celem tego cięcia jest nadanie roślinie odpowiedniego pokroju oraz zbudowanie mocnego szkieletu korony, który będzie stabilny i dobrze doświetlony.

W pierwszym roku po posadzeniu przycinamy przewodnik (główny pęd) na wysokości około 80-100 cm nad ziemią, aby pobudzić rozwój bocznych pędów. W kolejnych sezonach wybieramy kilka najmocniejszych gałęzi bocznych (zwykle 3-4), które będą tworzyły podstawę korony. Te gałęzie również lekko skracamy, zachowując zasadę, że przewodnik powinien być zawsze wyższy od pozostałych pędów.

Ważne jest, by zachować kąt 45-60° między pniem a gałęzią boczną – zbyt ostre kąty powodują łamliwość gałęzi, a zbyt płaskie – osłabiają wzrost. Młode drzewka należy obserwować co roku i korygować kształt korony, usuwając nadmiar pędów, krzyżujące się gałęzie i wilki (czyli silne, pionowe przyrosty).

Prawidłowo uformowana jabłoń to drzewo z luźną, przejrzystą koroną, która przepuszcza światło do wnętrza i ułatwia dojrzewanie owoców. Taki pokrój sprzyja także mniejszej podatności na choroby grzybowe i ułatwia dalsze zabiegi pielęgnacyjne.

Jabłoń czerwona KOLUMNOWA karłowa

Cięcie prześwietlające i odmładzające – jak pielęgnować starsze jabłonie?

W przypadku starszych jabłoni najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym jest cięcie prześwietlające, które wykonuje się regularnie co 2-3 lata. Polega ono na usuwaniu gałęzi krzyżujących się, rosnących do wnętrza korony oraz pędów nadmiernie zagęszczających drzewo. Dzięki temu do wnętrza korony dociera więcej światła i powietrza, co poprawia jakość owoców i ogranicza ryzyko wystąpienia chorób, takich jak parch jabłoni czy mączniak.

Przy starszych, zaniedbanych drzewach warto rozważyć również cięcie odmładzające, polegające na stopniowym usuwaniu starych, słabo owocujących konarów i pobudzaniu drzewa do wytwarzania młodych przyrostów. Ten zabieg najlepiej rozłożyć na 2-3 sezony, by nie osłabić drzewa zbyt gwałtownie. Zbyt intensywne cięcie może spowodować silne odbicie drzewa i wytwarzanie licznych wilków, które trzeba będzie usuwać latem.

Ważne, by po każdym cięciu większych gałęzi zabezpieczyć rany maścią ogrodniczą, zwłaszcza jeśli średnica rany przekracza 2-3 cm. Dzięki temu ograniczamy ryzyko infekcji grzybowych i przyspieszamy gojenie się tkanek.

Pamiętaj też o dokładnej obserwacji drzewa – jeśli jabłoń co roku wydaje dużo owoców, ale są one drobne i nierównomiernie dojrzałe, to znak, że korona jest zbyt gęsta i potrzebuje prześwietlenia. Regularne cięcie pozwala zachować równowagę między wzrostem wegetatywnym a owocowaniem.

Przycinanie jabłoni – jak uzyskać zdrowe i plenne drzewo?

Regularne, przemyślane cięcie to podstawa sukcesu w uprawie jabłoni. Najlepszym terminem na cięcie jest późna zima lub wczesna wiosna, a w przypadku letnich przyrostów – lipiec i sierpień. Młode drzewka wymagają cięcia formującego, starsze – prześwietlającego lub odmładzającego. Niezależnie od wieku drzewa, najważniejsze jest utrzymanie przejrzystej, dobrze doświetlonej korony oraz systematyczna obserwacja jego kondycji.

Zadbana jabłoń to nie tylko piękna ozdoba ogrodu, ale przede wszystkim źródło dorodnych, zdrowych owoców przez wiele lat. Odpowiednio prowadzona – zyska odporność na choroby, równowagę między wzrostem a owocowaniem i będzie łatwa w pielęgnacji.

Opublikowano
#Porady ogrodnicze