Platany

Platany są to piękne, monumentalne i majestatyczne drzewa ozdobne zrzucające liście na zimę. Przedstawiciele rodzaju Platanus przeważnie występują w Ameryce Środkowej i Północnej oraz w obszarze Morza Śródziemnego. Pierwsze w Europie wzmianki o platanach pojawiły się we Francji lub w Hiszpanii już w XVII wieku, przy czym krzyżówka mogła powstać już w latach czterdziestych XVI wieku.

Charakterystyka

Do rodziny Platanowatych należy 11 gatunków, spośród których najbardziej znany w Europie i spotykany także w Polsce jest platan klonolistny. Drzewo to szybko zyskało na popularności i było chętnie sadzone w Londynie i innych dużych miastach europejskich jako roślina łatwo radząca sobie z rosnącym zanieczyszczeniem miejskim. Nie wiadomo jednak czy powstanie hybrydy było dziełem przypadku, czy też wynikiem celowych działań.

Efektowna kora platana najprawdopodobniej jest jego najbardziej rozpoznawalną cechą. Jest ona mozaikowa, oliwkowo-zielona, szaro-brązowa i charakterystycznie się łuszczy. Platanowe liście są powcinane, a kształtem przypominają liście klonu pospolitego. Kwiatostany mają formę zwisających czerwonych kulek. Najeżone owocostany także są kuliste i zawierają orzeszki, które wiszą na szypułkach przez całą zimę. Ze względu na wymiary platany przeważnie możemy spotkać w miejskich parkach, alejach i na trawnikach. Dlatego też planując posadzenie platana przy domu musimy brać pod uwagę, że drzewo z wiekiem osiąga znaczne rozmiary i potrzebuje przestrzeni. Dorosły platan jest zazwyczaj drzewem o imponujących rozmiarach. Z wiekiem wykształca masywny pień i mocne konary boczne, przy czym z czasem może osiągać nawet 35 m wysokości i rozpiętość korony do 30 m. Platan wytwarza również potężne korzenie, sięgające poza obszar korony.

Uprawa i sadzenie platanów

Platany dobrze czują się w środowisku miejskim dzięki małym wymaganiom i dużej odporności na zanieczyszczenia. Dla tych drzew ozdobnych jakość gleby nie ma większego znaczenia, a może być nawet uboga i słabo przepuszczalna. Oczywiście najlepiej, aby była żyzna i utrzymywała wilgoć. Platany uwielbiają stanowiska słoneczne lub cieniste i lekko osłonięte. Drzewa te wykazują dość dużą mrozoodporność, jednak dotyczy to tylko starszych i w pełni zdrowych drzew. Należy więc uważać na młode okazy, które są wrażliwe na mrozy i chłodniejsze okresy. Drzewo dobrze znosi cięcie np. prewencyjne przeciw antraknozie na tzw. krótkopędy. Warto zwrócić uwagę, że młode platany wymagają częstego podlewania.

Platany dekoracyjnym drzewem „mieszczuchem”

W Europie zachodniej platan jest bardzo popularny od wielu lat. Jest on drzewem ozdobnym szeroko wykorzystywanym do obsadzania ulic miast, sadzonym w parkach, alejkach, na skwerach i ogrodach, przede wszystkim ze względu na jego odporność na zanieczyszczenia. Trzeba przyznać, że jego widok cieszy oko o każdej porze roku. Oprócz funkcji dekoracyjnej, roślina ma także znaczenie użytkowe. Dosyć twarde drewno platana wykorzystuje się w stolarstwie. Warstwa podkorowa jest jasna, natomiast wewnętrzna część pnia ma ciemną barwę, co daje możliwość uzyskania ciekawych efektów wizualnych.