Dereń jest bardzo krzewem ozdobnym, na którego popyt wzrasta z każdym rokiem. Duża liczba jego gatunków i odmian sprawia, że można go uprawiać w różnych rodzajach ogrodów. Warto wiedzieć, że ma on zastosowanie nie tylko w ogrodnictwie, ale również w kuchni. Pochodzenie derenia określa się na tereny Persji, gdzie przyrządzano jego owoce na słodko oraz na słono, lubowali się w nim też Bizantyjczycy, a także Japończycy i Chińczycy. W Polsce na przełomie XIX i XX wieku często była sadzona w ogrodach pałacowych i parkach.

Charakterystyka

Derenie to liczna grupa krzewów, które w zależności od gatunku różnią się pokrojem, kolorem kwiatów, zabarwieniem liści i wysokością. Są to krzewy, które będą ozdobą ogrodu przez cały rok, także w czasie zimy, ponieważ niektóre gatunki mają także kolorowe pędy. Dereń najczęściej występuje dziko w lasach i zaroślach, ale coraz częściej uprawiany jest u nas jako roślina ozdobna. Najbardziej efektownie prezentuje się na przełomie marca i kwietnia (czasem wcześniej), kiedy na bezlistnych pędach pojawiają się kolorowe kwiaty zebrane w drobne pęczki i wydzielające charakterystyczny zapach. Dereń jest jednym z krzewów najwcześniej kwitnących wiosną, a jesienią dorosła roślina obsypuje się drobnymi i zdrowymi owocami. Musimy pamiętać, że zbiera się je najlepiej w pełni dojrzałe owoce, które mają kształt elipsy i cieszą się coraz większą popularnością. Osiągają one od 1 do 3 cm długości, a dojrzewają we wrześniu i październiku. Owoce derenia najlepiej zbierać i zużywać na bieżąco, bądź przechowywać w lodówce, ponieważ jest on dość mocno podatny na pleśnienie. Podczas gdy wiele dereni produkuje owoce, które nadają się do jedzenia, musimy pamiętać, że istnieje kilka gatunków, których jagody są lekko toksyczne dla ludzi, jednak ptaki mogą je śmiało spożywać.

Uprawa i pielęgnacja, czyli co warto wiedzieć

Dereń to krzew, który nie jest trudny w uprawie. Jednak przed posadzeniem koniecznie należy sprawdzić, jakie ma wymagania, by stworzyć mu dogodne warunki do rozwoju. Krótko mówiąc może rosnąć na suchej czy wapiennej glebie i w półcieniu, dobrze znosi długotrwały brak deszczu.

Zastosowanie

W Polsce dereń występuje głównie jako roślina ozdobna, ponieważ niewiele osób zdaje sobie sprawę, że niektóre z gatunków tej rośliny mają jadalne owoce, a przetwory nie ustępują niczym tym przygotowanym na bazie bardziej popularnych owoców. Prawdziwym rarytasem jest dżem z derenia, a koneserów alkoholi na pewno ucieszy dereniówka, czyli nalewka z owoców derenia jadalnego. Owoc derenia ma także właściwości lecznicze. Jest on bogaty w witaminę C, antocyjany, flawonoidy, a także różne składniki mineralne. W kuchni polskiej owoce derenia są stosunkowo rzadko używane. Jednak częściej można je spotkać w kuchniach Iranu, Kaukazu, w kuchni gruzińskiej, bałkańskiej, ukraińskiej czy słowackiej.